Wizyta u stomatologa w ciąży

Czy w ciąży można iść do dentysty?

Mitem jest, że w ciąży należy unikać wizyt u stomatologa. Wręcz przeciwnie, kobiety spodziewające się dziecka powinny przywiązywać dużą wagę do dbania o zdrowie w każdym aspekcie, w tym o zdrowie jamy ustnej. Nie należy zaniedbywać wizyt u stomatologa. Ciąża jest specjalnym czasem, podczas którego w organizmie zachodzi wiele zmian, głównie w układzie hormonalnym, immunologicznym (odpornościowym) oraz pokarmowym. Powyższe zaburzenia wpływają na stan dziąseł i uzębiania. Konsekwencje pojawiających się infekcji i stanów zapalnych w jamie ustnej wpływają zarówno na mamę, jak i na przyszłe dziecko. Dlatego nie należy odwlekać wizyt stomatologicznych do czasu po rozwiązaniu. Diagnostyka, działania profilaktyczne oraz lecznicze w gabinecie dentystycznym umożliwią zadbanie o jak najlepsze zdrowie matki oraz rozwój dziecka.

Kiedy wybrać się na wizytę stomatologiczną w ciąży?

W trakcie ciąży wizyta kontrolna w gabinecie stomatologicznym powinna się odbyć co najmniej 2 razy:

• pierwsza w 3. - 4. miesiącu ciąży,
• druga w 8. miesiącu ciąży. 

Kolejna wizyta powinna mieć miejsce 6 miesięcy po urodzeniu dziecka.

Optymalnym okresem do przeprowadzenia zabiegów stomatologicznych jest drugi trymestr ciąży (4. - 6. miesiąc). W tym okresie organizm kobiety zaadaptował się już do fizjologicznych zmian, organogeneza (kształtowanie się płodu) została w większości zakończona, a ryzyko porodu przedwczesnego jest stosunkowo niewielkie.

Jakie zabiegi stomatologiczne można wykonywać w ciąży?

Opieka stomatologiczna nad kobietą spodziewającą się dziecka wymaga odpowiedniego podejścia oraz szczególnej ostrożności. Przy zastosowaniu odpowiednich środków oraz metod możliwe jest jednak wykonanie większości zabiegów. Przeprowadzenie profesjonalnej higienizacji, czyli skalingu i polerowania zębów, jest bezpieczne w okresie ciąży. Dodatkowo, ciąża jest najlepszym okresem, by jeszcze bardziej skupić się na codziennej higienie jamy ustnej i zapobiegać w ten sposób chorobom zębów i dziąseł.

Jeśli w trakcie ciąży dojdzie do konieczności leczenia próchnicy, nie należy bagatelizować tego problemu. Leczenie próchnicy nie stanowi ryzyka dla ciąży i może być z powodzeniem wykonywane podczas jej trwania.

Zdarza się, że w wyniku nałożenia się różnych czynników u ciężarnej konieczne okazuje leczenie kanałowe lub usunięcie zęba. Zabiegi te, ze względu na wystąpienie możliwych powikłań, są niewskazane w pierwszym trymestrze ciąży. Jeśli istnieje taka możliwość, należy je odroczyć do drugiego trymestru; często są jednak niezbędne w celu eliminacji ogniska zapalnego i zapobiegnięcia rozprzestrzenianiu się infekcji. 

Zabiegi dentystyczne przeciwwskazane w ciąży

Niektóre zabiegi stomatologiczne, niewymagające pilnej interwencji, należy odroczyć do czasu po rozwiązaniu. W czasie ciąży odradzane jest leczenie:

• protetyczne (wykonywanie licówek, koron, mostów),
• ortodontyczne, 
• planowe zabiegi chirurgiczne (implanty, dłutowanie zatrzymanych zębów),
• wybielanie.

Czy znieczulenie dentystyczne w ciąży szkodzi?

Wiele wątpliwości wzbudza stosowanie znieczulenia w ciąży. Nieprawdą jest jednak brak możliwości bezpiecznego znieczulenia u kobiet spodziewających się dziecka. Przy zachowaniu odpowiedniej techniki znieczulenia oraz odpowiedniego środka znieczulającego dobranego przez lekarza, możliwe jest bezpieczne i skuteczne znieczulenie. Wykonywanie znieczulenia, tak jak i innych zabiegów, najbezpieczniejsze jest w drugim trymestrze ciąży.

Zdjęcia RTG w ciąży

Podczas podejmowania decyzji o wykonaniu zdjęcia rentgenowskiego u kobiety w ciąży należy rozważyć, czy korzyści wynikające z przeprowadzenia diagnostyki RTG przewyższają ryzyko ekspozycji (narażenia na promieniowanie). Zdjęcia rentgenowskie powinny być wykonywane wyłącznie wtedy, gdy są absolutnie niezbędne w procesie diagnostycznym. Badanie radiologiczne przy użyciu nowoczesnego sprzętu, przy zachowaniu najwyższych środków ostrożności, jest obecnie oceniane jako bezpieczne i nie powoduje skutków szkodliwych dla dziecka.

Stomatolog przed ciążą

Kobiety, które planują zajść w ciążę, powinny w trakcie przygotowań do niej pamiętać o wizycie u stomatologa. Kontrola uzębienia oraz przeprowadzenie leczenia przed ciążą umożliwią uniknięcie niepotrzebnego stresu w trakcie jej trwania. Aspekty stomatologiczne, które należy wziąć pod uwagę przy planowaniu ciąży, dotyczą:

• likwidacji ognisk infekcji – zęby martwe powinny być przeleczone endodontycznie lub usunięte,
• wyleczenia próchnicy,
• eliminacji zmian zapalnych na błonach śluzowych,
• profesjonalnej higienizacji,  
• przeprowadzenia profilaktyki fluorkowej,
• przekazania zaleceń na temat higieny, nawyków żywieniowych.

Bibliografia

1. E. Pels, et al. "Profilaktyka stomatologiczna i postępowanie lecznicze u kobiet w ciąży: stanowisko grupy roboczej ds. profilaktyki." Nowa Stomatologia 23.4 (2018)
2. M.Dominiak Podstawy chirurgii stomatologicznej, Wrocław 2013, s. 83-85