Przegląd lekowy w praktyce - na co warto zwrócić uwagę?
Przegląd lekowy to usługa świadczona w aptekach na całym świecie. Od niedawna wybrana grupa farmaceutów może realizować tę usługę także w Polsce. Usługa ta jest ustrukturyzowaną konsultacją, oceną farmakoterapii pacjenta w celu optymalizacji stosowania leków oraz poprawy jego stanu zdrowia. – W ocenie pacjentów biorących udział w pierwszym pilotażu przeglądów lekowych, który miał miejsce w 2019 r. przeglądy lekowe to potrzebna usługa, która przyczynia się m.in. do poszerzenia wiedzy pacjentów na temat stosowania leków - wskazuje mgr farm. Paweł Konrad Tuszyński, dyrektor ds. naukowych 3PG, kierownik pierwszego pilotażu przeglądu lekowego.
Więcej w materiale wideo. Zapraszamy do oglądania.
Czym jest przegląd lekowy
- Przegląd lekowy nie jest nową usługą. Jest realizowany od lat w aptekach w różnych krajach, pod różnymi nazwami. Najbardziej uniwersalne określenie to Medication Review - zaproponowane przez organizację PCNE, która wskazuje na trzy rodzaje przeglądów lekowych – wyjaśnia farmaceuta.
Wylicza: Przegląd typu pierwszego obejmuje recepty, typu drugiego – wywiad, trzeciego – kliniczne dane pacjenta - gdy farmaceuta może pozyskać np. wyniki badań pacjenta.
Przegląd lekowy, który może realizować farmaceuta w Polsce, to przegląd drugiego typu. Jego wynikiem będzie raport, w którym znajdą się uwagi dla pacjenta i dla lekarza.
Strategie niezbędne do przeprowadzenia przeglądu lekowego
Jak wskazuje mgr Tuszyński podstawą przeglądu farmaceutycznego jest wywiad z pacjentem.
- Istnieją cztery strategie przeprowadzenia wywiadu, pozwalające na sprawne zebranie informacji potrzebnych do zrealizowania przeglądu lekowego – zaznacza. Wskazane metody to:
- papierowej torby - farmaceuta prosi pacjenta o przyniesienie swoich leków do apteki i wspólnie je przeglądają,
- przy użyciu formularza, czyli rozpiski na leki, którą pacjent wypełnia w domu samodzielnie, wpisując wg. klucza: jakie leki przyjmuje, w jakich porach, kto przepisał dany lek.
- farmaceuta uzgadnia z pacjentem listę stosowanych leków – ta metoda jest czasochłonna i obarczona ryzykiem, że pacjent zapomni o niektórych lekach,
- pozyskanie danych z historii zakupów pacjenta – skuteczna, tylko wówczas, gdy pacjent zażywa wszystkie zakupione leki, i gdy robi zakupy tylko w jednej aptece.
Przegląd lekowy krok po kroku w praktyce
- Prawidłowe przeprowadzenie przeglądu lekowego ułatwić może przyswojenie kolejnych etapów działań – podkreśla farmaceuta, i wskazuje krok po kroku, co należy zrobić:
- Usiądź z pacjentem, połóż przed sobą rozpiskę i poinformuj pacjenta czym jest przegląd lekowy i czemu służy. W trakcie rozmowy należy używać zrozumiałych zwrotów, np: „Teraz sprawdzę Pana leki i ocenię, czy stosuje je Pan w odpowiedni sposób”.
- Sprawdź, czy nie ma duplikacji substancji leczniczej, czyli czy pacjent nie stosuje tej samej substancji czynnej pod różnymi postaciami.
- Czy nie ma duplikacji grup terapeutycznych - nie jest korzystne jednoczesne stosowanie dwóch różnych substancji działających na ten sam receptor czy enzym np. dwa diuretyki z tej samej grupy.
- Przeanalizuj leki pod kątem istotnych interakcji. Należy sprawdzić przede wszystkim, czy nie ma interakcji z lekami OTC, suplementami diety, o których zażywaniu lekarz może nie wiedzieć.
- Zapytaj czy w odczuciu pacjenta leki działają prawidłowo. Pytania formułuj tak, aby pacjent miał świadomość, że chodzi o jego odczucie a nie wiedzę medyczną.
- Sprawdź, czy pacjent wie, na co stosuje każdy z leków.
- Oceń, czy pacjent nie nadużywa leków. Często nadużywane substancje to np. benzodiazepiny, leki z grupy Z, leki przeczyszczające.
- Zorientuj się, czy pacjent nie robi przerw w stosowaniu leków bez konsultacji z lekarzem. Najczęściej ten problem dotyczy leków kardiologicznych, jak: statyny, beta-blokery.
- Oceń stosowanie się pacjenta do zaleceń lekarskich. Chodzi o to, aby upewnić się, czy pacjent nie pomija dawek leków.
- Sprawdź czy pacjent nie ma problemu z postacią leku, np: trudności z połykaniem, trudności w obsłudze inhalatora, problemu z plastrem transdermalnym.
Słowa kluczowe