Nagrywanie farmaceuty w aptece, czyli o wszechobecnej rejestracji zdarzeń

Nagrywanie fonii i wizji w aptece: czy jest dopuszczalne czy stanowi to przestępstwo w rozumieniu prawa karnego?

- Pacjent, który jest rozmówcą w aptece może bez zgody farmaceuty nagrywać prowadzoną z nim rozmowę. Takie działanie nie stanowi, ani przestępstwa w rozumieniu prawa, ani też naruszenia przepisów RODO. Czym innym jest wykorzystanie tych danych bez zgody nagranej osoby, tutaj taka zgoda jest bezwzględnie potrzebna - wskazuje mecenas Justyna Król Całkowska, prof. nadzwyczajny na Wydziale Prawa i Administracji Uczelni Łazarskiego.

Kwestie nagrywania fonii i wizji w aptece przez pacjenta to temat, który coraz częściej poruszają farmaceuci, zwłaszcza odkąd uzyskali ochronę przeznaczoną dla funkcjonariuszy publicznych, podczas wykonywania czynności w aptece ogólnodostępnej i punkcie aptecznym.

Rejestracja zdarzenia w świetle Kodeksu Karnego

Jak wyjaśnia mec. Król Całkowska, dla zrozumienia tych kwestii niezbędne jest odwołanie się do art. 267 paragraf 3. Kodeksu Karnego (KK). – Wskazuje on, że osoba, która chcąc uzyskać informację, do której nie jest uprawniona, zakłada albo posługuje się urządzeniem podsłuchowym lub innym, podlega karze grzywny, ograniczenia walności lub pozbawiania wolności do lat dwóch – tłumaczy.

Słysząc ten przepis można zakładać, że ten kto utrwala wizję lub dźwięk bez zgody swojego rozmówcy podlega pod wspomniany artykuł KK. - Nic bardziej błędnego. Przepis ten dotyczy podsłuchiwania osób trzecich przez osobę, która nie posiada do tego uprawnienia – mówi.

Tymczasem – wyjaśnia – w sytuacji nagrywania rozmowy bez zgody rozmówcy, której jest się uczestnikiem, nie popełnia się przestępstwa w rozumieniu wspomnianego przepisu prawa. – W tym wypadku treść rozmowy przeznaczona jest dla osoby nagrywającej i jego rozmówcy a zgodnie z przepisami prawa zgoda na nagrywanie rozmowy, w której bierze się udział nie jest potrzebna – tłumaczy mecenas.

Nagrywanie bez zgody a przepisy RODO

Prawniczka wskazuje również, jak nagrywanie fonii bez zgody nagrywanego ma się do przepisów rozporządzenia o ochronie danych osobowych. Mowa tu o art. 2. ust. 2C Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ochrony osób fizycznych, w związku przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych (RODO).

- Interpretując przepisy prawa należy je czytać w całości, nie tylko w kontekście zastosowania, ale i wyłączenia. W tym wypadku, przepisy wskazują, że nie mają zastosowania do sytuacji, kiedy utrwalenia, a co za tym idzie przetwarzania danych, dokonuje osoba fizyczna i robi to w osobistym celu. To znaczy nie przekazuje nagranego zapisu na zewnątrz, ale np. trzyma nagranie w domu po to, aby wykorzystać go w sądzie – wyjaśnia.

Zgodnie z orzecznictwem nagranie wykonane bez zgody nagrywanego może być wykorzystane w sądzie jako dowód. 

Utrwalanie wizerunku bez zgody zainteresowanego

Kolejna rzecz to nagranie wizji, która łączy się z utrwalaniem wizerunku.

- Kwestie dotyczące ochrony wizerunku zostały określone w przepisach RODO. Celem tego rozporządzenia jest ochrona danych rozumianych jako informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Zgodnie z tym przepisem wszelkie formy przetwarzania danych osobowych są możliwe wyłącznie po wyrażeniu zgody przez osobę, której dane maja podlegać przetwarzaniu. Dodatkowo wizerunek podlega ochronie na mocy przepisów Ustawy o prawach autorskich i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 81 ust. 1 tej ustawy rozpowszechnienie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. Jednak i ten przepis dotyczy jedynie rozpowszechniania wizerunku, a nie jego utrwalania dla celów osobistych bądź domowych. Oznacza to, że możliwe jest utrwalenie wizerunku osoby, z którą prowadzimy rozmowę – podsumowuje.