Zespół suchego oka po operacji zaćmy

Autorzy: Monika Łazicka-Gałecka, Tomasz Gałecki, Jacek Dziedziak, Maria Guszkowska, Jacek P Szaflik

Zaćma jest najczęstszą przyczyną odwracalnej utraty wzroku, a jej operacja to powszechnie wykonywany zabieg chirurgiczny. Współczesna operacja zaćmy wiąże się z minimalnym ryzykiem poważnych powikłań, ale coraz częściej pacjenci skarżą się na pooperacyjny zespół suchego oka (ZSO). ZSO to wieloczynnikowa choroba powierzchni oka, która może nasilać się lub rozwijać po zabiegu. Wzrost częstotliwości ZSO po operacji zaćmy wynika z uszkodzeń nerwów rogówkowych, toksycznych działań leków stosowanych pooperacyjnych oraz wysychania powierzchni oka podczas zabiegu.

ZSO po operacji zaćmy może występować przewlekle, powodując objawy takie jak pieczenie, suchość czy ból. Częstość występowania pooperacyjnego ZSO wynosi 8-37%, a najczęściej występuje u pacjentów w starszym wieku, z chorobami ogólnoustrojowymi, przyjmujących leki lub z wcześniej istniejącymi zaburzeniami powierzchni oka. Objawy mogą utrzymywać się od kilku dni do nawet 12 miesięcy po operacji.

Operacja zaćmy u pacjentów z ZSO może prowadzić do zaostrzenia choroby oraz komplikacji, takich jak trudności w obliczaniu mocy implantu soczewkowego, problemy z wizualizacją w trakcie operacji oraz niezadowolenia z wyniku zabiegu. Przedoperacyjne badanie stanu powierzchni oka oraz leczenie ZSO są kluczowe dla zmniejszenia ryzyka pooperacyjnych komplikacji. W profilaktyce ZSO ważne są: wywiad w kierunku zaburzeń powierzchni oka, ocena filmu łzowego, wydolności gruczołów Meiboma oraz odpowiednie leczenie.

Pooperacyjne leczenie ZSO obejmuje stosowanie nawilżających kropli, preparatów przeciwzapalnych, a w ciężkich przypadkach również leków immunomodulujących, co przynosi poprawę objawów. Zastosowanie odpowiednich technik operacyjnych oraz prewencja przedoperacyjna oraz leczenie pooperacyjne są kluczowe dla ograniczenia wystąpienia ZSO po operacji zaćmy.