Check-lista: zmiana opatrunku

Wróć do listy Data:

Opatrunki należy zakładać i zmieniać w warunkach aseptycznych. Na początku należy we właściwy sposób usunąć stary opatrunek. Następnie ocenić ranę, biorąc pod uwagę ilość wydzieliny, stan tkanek, bolesność i obecność objawów infekcji. Kolejne kroki to umycie rany i założenie nowego opatrunku.

Opatrunek zakłada się w celu:

  • ochrony przed urazami,
  • ochrony przed wniknięciem drobnoustrojów chorobotwórczych,
  • unieruchomienia i uciśnięcia rany,
  • absorbcji wydzieliny z rany,
  • zapewnienia optymalnych warunków gojenia rany,
  • leczenia rany.

Zmiany opatrunków w zależności od rodzaju rany

W praktyce klinicznej wyróżnia się dwa rodzaje ran – rany ostre oraz przewlekłe. W zależności od rodzaju rany i jej rozległości, a także ewentualnych komplikacji, czy stanu zdrowia pacjenta, opatrunki należy zmieniać w określonych odstępach czasu [1].

1.    Rany ostre:

  • rany pooperacyjne – opatrunek należy zmieniać zgodnie z zaleceniami specjalisty. Pierwsza zmiana opatrunku zazwyczaj ma miejsce po 24-48 godzinach, a kolejne do 2-3 dni, w zależności od stanu rany;

2.    Rany przewlekłe [2, 3]:

  • owrzodzenia żylne – opatrunki piankowe, alginiany, opatrunki aktywne (np. ze srebrem) – zmiana opatrunku co 3-7 dni, w zależności od wydzieliny i stanu rany;
  • owrzodzenia cukrzycowe – opatrunki hydrożelowe, alginiany – zmiana co 2-4 dni w zależności od ilości wydzieliny; opatrunki z substancjami aktywnymi – zmiana co 3-7 dni w zależności od stanu rany (w przypadku infekcji konieczna może być częstsza zmiana);
  • odleżyny – opatrunki piankowe, aliginiany – zmiana co 2-4 dni, w zależności od ilości wydzieliny i stopnia uszkodzenia tkanki; opatrunki z substancjami aktywnymi – zmiana do 3-7 dni w zależności od stanu rany.

Zmiana opatrunku na ranie czystej pooperacyjnej z zastosowaniem 0,9% soli fizjologicznej

  1. Umycie higienicznie i/lub zdezynfekowanie rąk, założenie jednorazowych rękawiczek. 
  2. Pod okolicę rany podłożyć jałową serwetę. Kolejno otworzyć gaziki oddzielając dwie warstwy na zewnątrz, nie dotykać swoimi palcami powierzchni gazików. Otworzyć ampułkę z 0,9 % roztworem soli fizjologicznej i polać nią co najmniej 2 gaziki nie dotykając ich powierzchni.
  3. Usunąć opatrunek i wyrzucić go do pojemnika z napisem "Odpady medyczne zakaźne". 
  4. Ocenić ranę, biorąc pod uwagę ilość wydzieliny, stan tkanek, bolesność i obecność objawów infekcji. 
  5. Zdjąć rękawiczki i zdezynfekować ręce. 
  6. Założyć jałowe rękawiczki. 
  7. Jałowymi gazikami nasączonymi solą fizjologiczną oczyścić ranę i skórę wokół rany. Jeden gazik - jedno przetarcie, w kierunku od środka na zewnątrz. 
  8. Suchym, jałowym gazikiem/gazikami przykryć całą powierzchnię rany, następnie przykryć go większym, jałowym gazikiem/gazikami w całości pokrywając opatrunek wewnętrzny.
  9. Przymocować opatrunek przylepcem, mocując do skóry wszystkie brzegi opatrunku. 

Zmiana opatrunku na ranie przewlekłej w zespole stopy cukrzycowej 

  1. Umycie higienicznie i/lub zdezynfekowanie rąk, założenie jednorazowych rękawiczek. 
  2. Zwilżyć fizjologicznym roztworem NaCl opatrunek, aby zapobiec uszkodzeniu naskórka.
  3. Usunąć brudny opatrunek. 
  4. Ocenić ranę, biorąc pod uwagę ilość wydzieliny, stan tkanek, bolesność i obecność objawów infekcji.
  5. Założyć nowe, czyste rękawiczki.  Solą fizjologiczną opłukać łożysko owrzodzenia. Zdrową okalającą skórę przemyć preparatem do dezynfekcji skóry. Jeśli w dnie owrzodzenia widoczny jest włóknik, należy go usunąć używając gazika nasączonego preparatem antyseptycznym. Kierunek mycia – od środka rany na zewnątrz. 
  6. Po oczyszczeniu należy pozostawić na 10-20 minut gazik nawilżony antyseptykiem.
  7. Na oczyszczoną ranę założyć opatrunek specjalistyczny uprzednio pamiętając o zabezpieczeniu skóry wokół rany. W wyborze opatrunku na ranę z dużym wysiękiem, należy kierować się jego właściwościami antybakteryjnymi, chłonącymi i odprowadzającymi wysięk z rany oraz zapewniającymi wilgotne środowisko gojenia rany. 



mgr piel. Wiktoria Paszyńska


Piśmiennictwo:

  1. Sopata M., Jawień A., Mrozikiewicz-Rakowska B. i wsp.: Wytyczne postępowania miejscowego w ranach niezakażonych, zagrożonych infekcją oraz zakażonych. Przegląd dostępnych substancji przeciwdrobnoustrojowych stosowanych w leczeniu ran. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Leczenie Ran, 2020; 17: 1–21. 
  2. Szkiler E., Kucharzewski M., Banasiewicz T. i wsp.: Właściwości i zalecenia stosowania opatrunków zawierających srebro. Forum Leczenia Ran, 2021; 2 (1).
  3. Kucharzewski M., Szkiler E., Krasowski G.: Bartoszewicz M. i wsp.: Algorytm i wytyczne postepowania terapeutycznego w ranach trudnogojących się. Forum Leczenia Ran, 2020; 1 (3): 95-116.


Wróć do listy Przejdź dalej