Co z kształceniem podyplomowym pielęgniarek i położnych?

Aktualnie zadania dotyczące kształcenia podyplomowego w zawodach medycznych

Aktualnie zadania dotyczące kształcenia podyplomowego w zawodach medycznych są realizowane przez dwa podmioty:

Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego (CMKP) – odpowiadające za organizację i realizację elementów kształcenia podyplomowego i specjalizacyjnego lekarzy, lekarzy dentystów, farmaceutów, fizjoterapeutów, diagnostów laboratoryjnych, ratowników medycznych oraz innych osób legitymujących się dyplomem ukończenia studiów, które wykonują zawody mające zastosowanie w ochronie zdrowia. 

CMKP rocznie organizuje i finansuje ponad 800 kursów, z których 70% odbywa się̨ w CMKP, przy wsparciu własnej kadry naukowej i zaplecza klinicznego. Podstawową działalnością CMKP jest kształcenie podyplomowe w zakresie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, a także prowadzenie badań naukowych. Ponadto CMKP organizuje i koordynuje działania związane z opracowaniem i aktualizacją programów specjalizacji; koordynuje organizację obowiązkowych kursów szkoleniowych objętych programami specjalizacji, kontroluje i monitoruje realizację szkolenia specjalizacyjnego i opracowuje raporty o stanie realizacji kształcenia specjalizacyjnego w danej dziedzinie.

Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych – monitorujące kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych. Centrum w ramach swojej działalności realizuje działania związane z opracowaniem i aktualizacją programów kształcenia podyplomowego, w tym: szkoleń specjalizacyjnych, kursów kwalifikacyjnych i specjalistycznych. Do zadań Centrum należy również organizacja i koordynacja procesu związanego z przeprowadzeniem Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego pielęgniarek i położnych. 

Centrum zapewnia obsługę̨ merytoryczną i finansową umów o dofinansowanie ze środków publicznych szkoleń́ specjalizacyjnych pielęgniarek i położnych, monitoruje proces kształcenia podyplomowego tych zawodów prowadzony przez organizatorów kształcenia oraz realizuje zadania z zakresu nadzoru nad tym kształceniem. 

Centrum współpracuje z: Naczelną Izbą Pielęgniarek i Położnych, Okręgowymi Izbami Pielęgniarek i Położnych, organizatorami kształcenia, stowarzyszeniami zawodowymi i towarzystwami naukowymi pielęgniarek i położnych, konsultantami krajowymi i wojewódzkimi w dziedzinie pielęgniarstwa i położnictwa, uczelniami kształcącymi w zawodach pielęgniarki i położnej, organami administracji rządowej i samorządowej, Centrum e-Zdrowia. Centrum opracowuje i publikuje raporty na temat kształcenia pielęgniarek i położnych.

Projektodawcy ustawy przewidują, że przeniesienie zadań związanych z kształceniem podyplomowym pielęgniarek i położnych z Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i Położnych do Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego spowoduje szereg pozytywnych zmian takich jak np.:

• zostanie zapewniony równy dostęp do osiągnieć naukowych w dziedzinie nauk medycznych i nauk o zdrowiu, co przyczyni się do dalszej integracji przedstawicieli tych zawodów 
• umożliwienie rozwoju zawodowego pielęgniarkom i położnym, podobnego do możliwości obecnie dostępnych innym zawodom medycznym,
• umożliwienie pielęgniarkom i położnym łatwiejszego dostępu do prowadzenia działalności naukowej, dydaktycznej oraz uczestnictwa w inicjowaniu i wspólnym prowadzeniu badań naukowych
• nastąpi ujednolicenie procesu związanego z przeprowadzeniem egzaminu państwowego, co pozwoli na wypracowanie jednolitych, jasnych kryteriów egzaminowania dla wszystkich zawodów medycznych. 
• przekazanie zadań związanych z organizacją egzaminów od 2026 r. doprowadzi również do skoordynowania procedury przeprowadzenia egzaminów państwowych osób wykonujących zawody medyczne, przez wypracowanie jednolitych przepisów o państwowych egzaminach medycznych. Projekt przewiduje, że zadania związane z realizacją kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych, które dotychczas były realizowane przez Centrum Kształcenia Podyplomowego Pielęgniarek i położnych, będą realizowane przez CMKP. Natomiast od dnia 1 stycznia 2027 r. zadania związane z organizacją państwowych egzaminów będą realizowane przez Centrum Egzaminów Medycznych. 
• ujednolicone zostaną procedury związane z opracowaniem programów kształcenia podyplomowego oraz możliwe będzie tworzenie wspólnych programów uwzgledniających aktualne treści poparte wynikami badań naukowych 

W projekcie ustawy proponuje się, aby rejestr podmiotów prowadzących kształcenie podyplomowe był prowadzony wyłącznie przez Naczelną Izbę Pielęgniarek i Położnych, co pozwoli na ujednolicenie procedury wpisu do rejestru i monitorowanie realizacji kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych. 

Dodatkowo w projektowanej ustawie wskazano, że specjalizacja będzie dofinansowywana w ramach dotacji podmiotowej, którą CMKP otrzymuje z budżetu państwa. Pierwsze środki finansowe na szkolenia specjalizacyjne pielęgniarek i położnych dofinansowywane ze środków budżetu państwa mają zostać przekazane CMKP po wejściu w życie projektowanej ustawy. 

Utrzymanie ważności deklaracji POZ

Poza zmianami dotyczącymi kształcenia podyplomowego projekt ustawy rozwiązuje też sytuację wywołującą duże zaniepokojenie środowiska pielęgniarek i położnych, a związaną z utratą ważności wraz z dniem 31 grudnia 2024 r. tych oświadczeń woli pacjentów złożonych do świadczeniodawców, którzy do tej daty nie przystąpią̨ do zespołu POZ. Oznaczałoby to wygaśniecie deklaracji wyboru pacjentów złożonych uprzednio do lekarzy, pielęgniarek i położnych, którzy nie przystąpili do zespołu POZ. Taka sytuacja oznaczać może czasowe lub trwałe pozbawienie finansowania, które obliczane jest w oparciu o ilość zgłoszonych pacjentów. Problem w największej mierze dotyczy indywidualnych i grupowych działalności pielęgniarek i położnych. 

Wobec powyższego w projekcie ustawy proponuje się utrzymanie ważności deklaracji, niezależnie od przystąpienia do zespołu POZ. Projekt ustawy reguluje również przepisy dotyczące umożliwienia przyjmowania deklaracji wyboru nowych pacjentów przez te praktyki, które po 31 grudnia 2024 r. nie utworzą zespołu POZ. 

Uznanie kwalifikacji

Projekt ustawy wprowadza rozwiązania umożliwiających osobom, które zdobyły kwalifikacje zawodowe pielęgniarki albo położnej w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej przed dniem 1 stycznia 2021 r., uzyskanie prawa wykonywania zawodu pielęgniarki albo położnej w Rzeczypospolitej Polskiej na zasadach obowiązujących do tego dnia. 

W projektowanych rozwiązaniach wprowadzono również możliwość uznania przez ministra właściwego do spraw zdrowia tytułu specjalisty uzyskanego przez pielęgniarkę̨ lub położną̨ w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej przed dniem 1 stycznia 2021 r., za równoważny tytułowi specjalisty w określonej dziedzinie pielęgniarstwa albo dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej.

Warunkiem uznania tytułu specjalisty jest porównanie zakresu programu: jeżeli zakres programu kształcenia odbytego w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej odpowiada zakresowi programu kształcenia wymaganemu do uzyskania tytułu specjalisty w Rzeczypospolitej Polskiej. Projekt ustawy wprowadza również przepisy umożliwiające uznanie pielęgniarce albo położnej tytułu specjalisty uzyskanego poza terytorium Unii Europejskiej, za równoważny z tytułem specjalisty w określonej dziedzinie pielęgniarstwa albo dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia w Rzeczypospolitej Polskiej. 

Uwagi do projektu ustawy można zgłaszać w ciągu 30 dni – tj. do 12 maja 2024

Źródło: Rządowe Centrum Legislacyjne