“Nie chcę żyć” - kiedy i gdzie szukać pomocy psychologa?

To nie wstyd, że potrzebujesz pomocy psychologa!

Pomimo rosnącej świadomości i popularyzacji wiedzy na temat chorób psychicznych, znaczna część społeczeństwa negatywnie traktuje osoby, które na co dzień się z nimi zmagają [3]. Stygmatyzacja chorób psychicznych sprawia, że niektórym trudno jest prosić o pomoc, ponieważ wiąże się ona bezpośrednio z przyznaniem do problemu, a to niesie ze sobą lęk przed niezrozumieniem. Nie zmienia to faktu, że tu i teraz specjalistycznego wsparcia potrzebują tysiące osób. 

Szukanie pomocy psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry nie jest niczym złym i nie może być powodem do wstydu. Zdrowia psychicznego nie należy “odkładać na później”, a szukanie pomocy psychologa jest oznaką odpowiedzialności i odwagi. Każdy niepokojący objaw, który zaobserwujesz, powinien skłaniać do myślenia i szukania pomocy psychologa. 

Jeśli zauważasz objawy sugerujące depresję u kogoś z Twoich bliskich i nie wiesz, w jaki sposób się zachować, zachęcamy do zapoznania się z naszym wpisem Reaguj - jak pomóc osobie chorej na depresję? 

Objawy alarmowe - kiedy szukać pomocy psychologa

W erze internetowych “ekspertów” od wszystkiego trudno jest dotrzeć do rzetelnej wiedzy medycznej na temat zaburzeń psychicznych i ich przebiegu. Jak odróżnić zmęczenie i przepracowanie od pierwszych objawów depresji? Co powinno skłonić do bezzwłocznego sięgnięcia po pomoc psychologa?

Podstawowym czynnikiem odróżniającym depresję od obniżonego nastroju jest czas trwania objawów. Im dłużej się utrzymują, tym bardziej prawdopodobne, że nie są spowodowane, np. niedostateczną ilością snu, a szukanie pomocy psychologa jest zasadne. 

Objawy mogące wskazywać depresję [4]: 

• utrzymujące się problemy ze snem,
• poczucie przygnębiania i smutku, zwykle bez wyraźnego powodu,
• brak energii i motywacji do pracy i realizacji zadań, 
• problemy z wykonywaniem prostych czynności, np. mycie zębów, ubieranie się,
• trudności z koncentracją,
• niechęć lub obojętność jako reakcja na próby rozweselenia przez najbliższych,
• brak apetytu,
• wycofanie z życia towarzyskiego i domowego,
• niechęć do życia,
• myśli samobójcze. 

Dwie ostatnie sytuacje powinny wzbudzić szczególną czujność - to moment, w którym nie należy czekać, tylko bezzwłocznie reagować i szukać pomocy. Nie ma czasu do stracenia. Jeśli obawiasz się długiego oczekiwania na wizytę i czujesz, że jest ktoś bliski, kto Ci pomoże - zwróć się do tej osoby i razem podejmujcie dalsze decyzje. 

Więcej o depresji, jej przebiegu i objawach alarmowych przeczytasz w innym artykule na naszym blogu - Depresja - choroba, która nie wybiera.

Jestem samotny/samotna - gdzie szukać wsparcia?

Wsparcie specjalisty można uzyskać na wiele sposobów i nie ma jednej prawidłowej odpowiedzi na to, gdzie szukać pomocy w przypadku zaburzeń psychiatrycznych. Ważne, żeby wiedzieć, u kogo jej szukać i jakie formy pomocy można wybrać. 

Psychologia, psychoterapia czy psychiatria? Każda z tych dziedzin dotyczy zdrowia psychicznego i jest skoncentrowana na dostarczaniu pomocy i szukaniu rozwiązań, zajmują się one jednak trochę innym aspektem dobrostanu psychicznego i dostarczają pomoc w nieco inny sposób. Kogo wybrać [5]? 

Pomoc psychologa

Psycholog to osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie. Zajmuje się m.in. pogłębioną diagnostyką osobowości, ale oferuje także szeroką pomoc w zakresie psychospołecznym. Nie zajmuje się jednak psychoterapią ani nie zleca leczenia farmakologicznego. Może skierować Cię do specjalisty (najczęściej psychiatry lub psychoterapeuty), u którego otrzymasz dalsze leczenie. 

Do psychologa warto zgłosić się z bieżącymi problemami, które utrudniają codzienne funkcjonowanie. Sprawdzi się też dobrze, gdy nie wiesz, do jakiego specjalisty należy się udać.

Pomoc psychoterapeuty

Psychoterapeuta to osoba, która ukończyła studia z określonego zakresu wiedzy (najczęściej psychologia lub medycyna), a po nich czteroletnią szkołę psychoterapii, w czasie które odbywa odpowiednią liczbę godzin praktyki i terapii własnej. 

W zależności od nurtu psychoterapeutycznego, za pomocą różnych metod zajmuje się przepracowaniem nasilających się problemów i trudności wywołujących zaburzenia psychiczne i somatyczne. 

Pomoc psychiatry

Psychiatra to osoba po 6-letnich studiach lekarskich, stażu podyplomowym i po 5-letnim procesie specjalizacyjnym (lub w jego trakcie).

Zajmuje się stawianiem diagnozy i ustaleniem planu leczenia, także farmakologicznego, na podstawie zebranego wywiadu i objawów. Więcej o psychiatrii w Polsce przeczytasz w artykule: Strach przed wizytą u psychiatry - o zdrowiu psychicznym Polaków. 

Istotne jest, abyś trafił/trafiła do człowieka, który ma odpowiednie wykształcenie. Upewnij się, czy osoby, u których szukasz pomocy, mają uprawnienia do wykonywania swojego zawodu, bo tylko to gwarantuje Ci pomoc opartą o rzetelną wiedzę medyczną. Nawet jeśli okaże się, że zamiast pomocy psychiatry powinieneś/powinnaś szukać pomocy psychologa, ekspert pokieruje Cię do odpowiedniej osoby.

Podsumowanie

Pamiętaj - masz prawo szukać pomocy, a każdy niepokojący objaw powinien skłonić Cię do działania. Jeśli nie wiesz, gdzie i jak rozpocząć leczenie, sięgnij po pomoc psychologa. W zależności od Twoich potrzeb wskaże Ci najlepszą ścieżkę i ułatwi znalezienie rozwiązania. Nigdy nie odkładaj zdrowia psychicznego na potem.

Referencje

1. OECD/EU, Health at a Glance: Europe 2018, State Of Health In The EU Cycle, 2018. Badania, których wyniki zestawia raport zostały przeprowadzone w 28 państwach członkowskich UE, 5 państwach kandydujących i 3 krajach Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA)
2. World Health Organization. (2021). Live life: an implementation guide for suicide prevention in countries. Executive summary. ISBN 978-92-4-002773-2
3. Podogrodzka-Niell, M., & Tyszkowska, M. (2014). Stigmatization on the way to recovery in mental illness - the factors associated with social functioning. Psychiatria Polska, 48, 1201–1211. https://doi.org/10.12740/pp/20364
4. Psychiatria. Red. Jarema, Marek . Warszawa: PZWL Wydawnictwo Lekarskie, 2016, 761 s. ISBN 978-83-200-5033-2
5. Psycholog, psychoterapeuta czy psychiatra? | Pacjent. (2021). pacjent.gov. Retrieved 2021, from https://pacjent.gov.pl/artykul/psycholog-psychoterapeuta-czy-psychiatra (ostatni dostęp 17.12.2021 r.)