Ciąża i połóg - o czym warto pamiętać?

Kiedy zgłosić się do fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Każda kobieta planująca potomstwo powinna zgłosić się na konsultację do fizjoterapeuty uroginekologicznego. Podczas wizyty doradzi on, jak zadbać o dno miednicy, szczególnie obciążone w czasie ciąży i porodu. Profilaktyczne ćwiczenia mięśni dna miednicy, a także odpowiednie ćwiczenia oddechowe pomogą utrzymać prawidłową stabilizację narządów wewnętrznych i korpusu. Konsultacja uroginekologiczna jest także wskazana w przypadku:

• rwy kulszowej, 
• obrzęków, 
• rozejścia mięśnia prostego brzucha,
• rozejścia spojenia łonowego. 

Terapia dobierana jest indywidualnie do każdej pacjentki, a ćwiczenia można rozpocząć nawet kilka dni po urodzeniu dziecka. 

Jak i czym myć się podczas ciąży i połogu?

Mycie ciała

Czy w czasie ciąży można brać kąpiel w wannie? Tak! Nie zagraża to dziecku, a może ulżyć dolegliwościom przyszłej mamy, takim jak obrzęki, bóle kręgosłupa czy napięcie emocjonalne. Podczas kąpieli warto używać delikatnych preparatów na bazie olejów, które nawilżą skórę i złagodzą ewentualny świąd. Ważne jest jednak, aby woda nie była zbyt gorąca (najlepiej ok. 37℃), a kąpiel zbyt długa. Należy też zadbać o bezpieczeństwo, zwłaszcza w zaawansowanej ciąży, gdy zmienia się środek ciężkości ciała - dobrym rozwiązaniem jest mata antypoślizgowa w wannie. 

Mycie okolic intymnych

U kobiet ciężarnych pH pochwy jest bardziej zasadowe, co sprzyja rozwojowi infekcji intymnych. Te z kolei zwiększają ryzyka poronienia czy porodu przedwczesnego. Należy więc zadbać o odpowiednią higienę okolic intymnych, czyli:

• podmywanie się dwa razy dziennie (od przodu do tyłu, nie stosując gąbek ani myjek),
• stosowanie delikatnych, nieperfumowanych żeli myjących (z kwasem mlekowym i alantoiną). 

Seks w czasie ciąży i połogu

Jeżeli ciąża przebiega prawidłowo, współżycie nie jest ryzykowne ani dla matki, ani dla płodu. Dziecko chronione jest m.in. błonami płodowymi i mięśniami macicy, więc penetracja waginalna nie stanowi dla niego zagrożenia. 

Istnieją jednak sytuacje, kiedy współżycie może być niebezpieczne. Nie należy współżyć w przypadku:

• łożyska przodującego, 
• łożyska niskoschodzącego,
• skrócenia szyjki macicy,
• krwawienia z dróg rodnych,
• zagrożenia porodem przedwczesnym.

Jak szybko natomiast można wznowić współżycie po porodzie? Lekarze zalecają, aby przed rozpoczęciem współżycia odczekać ok. 6 tygodni - tyle, ile trwa połóg. 

Dieta i suplementy w czasie ciąży i połogu

Rodzaj stosowanej diety oraz masa ciała matki mają znaczenie dla rozwijającego się dziecka. U ciężarnych zwiększa się zapotrzebowanie na wit. A, B, C, E, foliany, wapń, fosfor, magnez, żelazo. Choć u przyszłych mam często pojawiają się zachcianki żywieniowe, to należy pamiętać o zachowaniu zbilansowanej diety i unikaniu nadmiernych posiłków. Ważne jest bowiem, aby utrzymywać prawidłową masę ciała. 

Z diety kobiety ciężarnej należy wyeliminować:

• niepasteryzowane mleko i nabiał, 
• surowe mięso, ryby i jajka,
• kolorowe napoje gazowane i słodziki,
• żywność wysokoprzetworzoną. 

A co z suplementami diety w czasie ciąży i połogu? Najlepszym źródłem składników odżywczych jest zawsze prawidłowo zbilansowana dieta! Jeśli jednak przyszłej mamie trudno jest utrzymać prawidłowe nawyki żywieniowe, można włączyć suplementację żelaza - zawsze pod kontrolą lekarza, na podstawie wyników badań krwi. U wszystkich kobiet (w wieku reprodukcyjnym) zalecana jest natomiast suplementacja:

• kwasu foliowego w dawce 0,4 mg/dobę (oraz wprowadzenie do diety produktów bogatych w foliany, np. zielonych warzyw);
• wit. D w dawce 1500-2000 j/dobę, jeśli BMI jest prawidłowe (18,5-24,9);
• kwasu DHA (min. 200 mg/dobę);
• jodu (150-200 ⲙg/dobę) - jeśli tarczyca funkcjonuje prawidłowo.