Albumina w surowicy

Lek. Mateusz Babicki

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Albumina jest jednym z głównych białek osocza, stanowiąc nawet 60% wszystkich białek w nim zawartych. Ich produkcja odbywa się w hepatocytach (komórkach wątroby) skąd następnie są wysyłane do krwioobiegu by pełnić odpowiednie funkcje. W ciągu dnia wątroba potrafi wyprodukować nawet 15g albumin.


Albuminy pełnią w organizmie kilka funkcji, z których najważniejsza to zachowanie odpowiedniego ciśnienia onkotycznego krwi. Ciśnienie to warunkuje utrzymanie prawidłowej ilości wody w krwi (osoczu) zapobiegając nadmiernemu przesączaniu się jej do tkanek – tym samym chroniąc przed obrzękami.


Kolejna rola albumin wynika z ich zdolności do wiązania się z wieloma substancjami. Dzięki temu białka te są głównymi transporterami w naszym organizmie dla wielu substancji między innymi hormonów, lipidów, witamin, kwasów tłuszczowych czy też antybiotyków. Albuminy przenoszą również jony takie jak: magnez, sód, wapń, cynk oraz potas.


Albuminy wykazują również zdolność do wiązania się z substancjami o pH kwaśnym oraz zasadowym (amfoteryczność), dzięki czemu zapobiegają gwałtownym zmianom pH krwi - funkcja buforowa.


W skrajnych przypadkach białka te mogą być również wykorzystane jako źródło niezbędnych aminokwasów do syntezy białek. Albuminy składają się z 585 aminokwasów.

Albumina w surowicy - materiał badawczy

Materiałem do ich oznaczenia jest próbka krwi żylnej. Przed przyjście na badanie pacjent powinien być na czczo (co najmniej 8 godzin bez jedzenia, możliwe jest wypicie przed badaniem szklanki wody). Nie ma przeciwwskazań do wykonania badania.

Normy laboratoryjne albuminy w surowicy

Prawidłowe stężenie albumin zależne jest od wieku, płci oraz metody oznaczenia,

  • Dla dorosłych wynosi 3.5 - 5.5 g/dl
  • Dla dzieci i młodzież w wieku 7 - 19 lat 3.7 – 5.6 g/dl
  • Donoszone noworodki oraz dzieci do 7 roku życia 4.6 – 7.4 g/dl.

Jednakże każdorazowo należy otrzymany wynik odnieść do norm podanych przez laboratorium.

Przyczyny nieprawidłowych wartości albuminy w surowicy

Podwyższone stężenie albumin (hiperalbuminemia) jest rzadkim zjawiskiem i najczęściej wiąże się z odwodnieniem pacjenta.

Zdecydowanie częściej zdarzają się niedobory albumin – hipoalbuminemia.

Sytuacje te mogą wynikać z:

  • Zmniejszonej syntezy białek w wątrobie w przebiegu chorób wątroby np. marskość, nowotwór, toksyczne uszkodzenie wątroby
  • Zmniejszona synteza wynikająca z niskiej podaży białek np. niedożywienie białkowe, alkoholizm, wyniszczenie,
  • Zmniejszone wchłanianie składników pokarmowych w przebiegu np. nieswoistych zapaleń jelit – Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego; celiakia, choroby kosmków jelitowych itp.
  • Zwiększona utrata białek z moczem w zespole nerczycowym/zespole nefrytycznym
  • wzmożony rozpad białek w przebiegu np. urazów, oparzeń, choroby nowotworowej, stanu zapalnego (rozległego), gorączki,
  • analbuminema – rzadkie schorzenie genetyczne charakteryzujące się brakiem albumin w osoczu

Interpretacja albumin jest również bardzo dobrym markerem do ogólnej oceny kondycji odżywczej organizmu.

Oznaczenie albumin w surowicy stanowi jedno z badań, które powinno być rutynowo wykonywanych u pacjentów z takimi schorzeniami jak:

  • Choroby nerek przebiegające z białkomoczem (zespół nerczycowy/zespół nefrytyczny)
  • Marskość wątroby
  • Nieswoiste zapalenia jelit (Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Choroba Leśniowskiego-Crohna)
  • U osób kachektycznych np. w przebiegu rozsianego procesu nowotworowego
  • Nawrotowe, oporne na leczenie obrzęki
  • Osoby przewlekle leżące,
  • Alkoholicy
  • Niedożywienie
  • W przebiegu ciąży

Dodatkowo badanie to powinno być wykonane u pacjentów z objawami wskazującymi na uszkodzenie wątroby, nerek lub jelit, które obejmują :

  • przewlekłe zmęczenie
  • wodobrzusze
  • obrzęki obwodowe (kostek, łydek)
  • utrata masy ciała
  • bóle brzucha
  • poliuria (wielomocz)
  • zmiana zabarwienia moczu i/lub stolca
  • świąd skóry

Albumina w surowicy - najważniejsze informacje

Reasumując, albuminy stanowią jedno z kluczowych badań diagnostycznych, które powinny być rutynowo wykonywane u pacjentów, w szczególności przewlekle chorujących. Ich pomiar wykonuje się w surowicy z krwi żylnej. Zakres retencyjny zależny jest od płci, wieku oraz metody badawczej, dla dorosłych wartość wynosi 3.5 - 5.5 g/dl. W klinice zdecydowanie częściej obserwuje się niedobory -hipoalbuminemię, która wynikać może z zaburzeń wchłaniania, syntezy i/lub nadmiernej ich utracie. Badanie to znajduje się w koszyku lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.


Konsultacja: dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas; prof.UMW

Bibliografia

  1. Piotr Gajewski, Andrzej Szczeklik, Interna Szczeklika 2021
  2. Szutowicz i in., Diagnostyka laboratoryjna, tom II, Gdańsk 2009, str. 43 – 45.
  3. Albumina Available online: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.V.27.1.4. (accessed on 30 June 2022). Szutowicz i in., Diagnostyka laboratoryjna, tom II, Gdańsk 2009, str. 43 – 45.
  4. Albuminy Available online: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/172755,albuminy (accessed on 30 June 2022).