Szacowany czas czytania: 8 minut
Albumina w surowicy
Albumina jest jednym z głównych białek osocza, stanowiąc nawet 60% wszystkich białek w nim zawartych. Ich produkcja odbywa się w hepatocytach (komórkach wątroby) skąd następnie są wysyłane do krwioobiegu by pełnić odpowiednie funkcje. W ciągu dnia wątroba potrafi wyprodukować nawet 15g albumin.
Albuminy pełnią w organizmie kilka funkcji, z których najważniejsza to zachowanie odpowiedniego ciśnienia onkotycznego krwi. Ciśnienie to warunkuje utrzymanie prawidłowej ilości wody w krwi (osoczu) zapobiegając nadmiernemu przesączaniu się jej do tkanek – tym samym chroniąc przed obrzękami.
Kolejna rola albumin wynika z ich zdolności do wiązania się z wieloma substancjami. Dzięki temu białka te są głównymi transporterami w naszym organizmie dla wielu substancji między innymi hormonów, lipidów, witamin, kwasów tłuszczowych czy też antybiotyków. Albuminy przenoszą również jony takie jak: magnez, sód, wapń, cynk oraz potas.
Albuminy wykazują również zdolność do wiązania się z substancjami o pH kwaśnym oraz zasadowym (amfoteryczność), dzięki czemu zapobiegają gwałtownym zmianom pH krwi - funkcja buforowa.
W skrajnych przypadkach białka te mogą być również wykorzystane jako źródło niezbędnych aminokwasów do syntezy białek. Albuminy składają się z 585 aminokwasów.
Albumina w surowicy - materiał badawczy
Materiałem do ich oznaczenia jest próbka krwi żylnej. Przed przyjście na badanie pacjent powinien być na czczo (co najmniej 8 godzin bez jedzenia, możliwe jest wypicie przed badaniem szklanki wody). Nie ma przeciwwskazań do wykonania badania.
Normy laboratoryjne albuminy w surowicy
Prawidłowe stężenie albumin zależne jest od wieku, płci oraz metody oznaczenia,
- Dla dorosłych wynosi 3.5 - 5.5 g/dl
 - Dla dzieci i młodzież w wieku 7 - 19 lat 3.7 – 5.6 g/dl
 - Donoszone noworodki oraz dzieci do 7 roku życia 4.6 – 7.4 g/dl.
 
Jednakże każdorazowo należy otrzymany wynik odnieść do norm podanych przez laboratorium.
Przyczyny nieprawidłowych wartości albuminy w surowicy
Podwyższone stężenie albumin (hiperalbuminemia) jest rzadkim zjawiskiem i najczęściej wiąże się z odwodnieniem pacjenta.
Zdecydowanie częściej zdarzają się niedobory albumin – hipoalbuminemia.
Sytuacje te mogą wynikać z:
- Zmniejszonej syntezy białek w wątrobie w przebiegu chorób wątroby np. marskość, nowotwór, toksyczne uszkodzenie wątroby
 - Zmniejszona synteza wynikająca z niskiej podaży białek np. niedożywienie białkowe, alkoholizm, wyniszczenie,
 - Zmniejszone wchłanianie składników pokarmowych w przebiegu np. nieswoistych zapaleń jelit – Choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego; celiakia, choroby kosmków jelitowych itp.
 - Zwiększona utrata białek z moczem w zespole nerczycowym/zespole nefrytycznym
 - wzmożony rozpad białek w przebiegu np. urazów, oparzeń, choroby nowotworowej, stanu zapalnego (rozległego), gorączki,
 - analbuminema – rzadkie schorzenie genetyczne charakteryzujące się brakiem albumin w osoczu
 
Interpretacja albumin jest również bardzo dobrym markerem do ogólnej oceny kondycji odżywczej organizmu.
Oznaczenie albumin w surowicy stanowi jedno z badań, które powinno być rutynowo wykonywanych u pacjentów z takimi schorzeniami jak:
- Choroby nerek przebiegające z białkomoczem (zespół nerczycowy/zespół nefrytyczny)
 - Marskość wątroby
 - Nieswoiste zapalenia jelit (Wrzodziejące zapalenie jelita grubego, Choroba Leśniowskiego-Crohna)
 - U osób kachektycznych np. w przebiegu rozsianego procesu nowotworowego
 - Nawrotowe, oporne na leczenie obrzęki
 - Osoby przewlekle leżące,
 - Alkoholicy
 - Niedożywienie
 - W przebiegu ciąży
 
Dodatkowo badanie to powinno być wykonane u pacjentów z objawami wskazującymi na uszkodzenie wątroby, nerek lub jelit, które obejmują :
- przewlekłe zmęczenie
 - wodobrzusze
 - obrzęki obwodowe (kostek, łydek)
 - utrata masy ciała
 - bóle brzucha
 - poliuria (wielomocz)
 - zmiana zabarwienia moczu i/lub stolca
 - świąd skóry
 
Albumina w surowicy - najważniejsze informacje
Reasumując, albuminy stanowią jedno z kluczowych badań diagnostycznych, które powinny być rutynowo wykonywane u pacjentów, w szczególności przewlekle chorujących. Ich pomiar wykonuje się w surowicy z krwi żylnej. Zakres retencyjny zależny jest od płci, wieku oraz metody badawczej, dla dorosłych wartość wynosi 3.5 - 5.5 g/dl. W klinice zdecydowanie częściej obserwuje się niedobory -hipoalbuminemię, która wynikać może z zaburzeń wchłaniania, syntezy i/lub nadmiernej ich utracie. Badanie to znajduje się w koszyku lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.
Konsultacja: dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas; prof.UMW
Bibliografia
- Piotr Gajewski, Andrzej Szczeklik, Interna Szczeklika 2021
 - Szutowicz i in., Diagnostyka laboratoryjna, tom II, Gdańsk 2009, str. 43 – 45.
 - Albumina Available online: https://www.mp.pl/interna/chapter/B16.V.27.1.4. (accessed on 30 June 2022). Szutowicz i in., Diagnostyka laboratoryjna, tom II, Gdańsk 2009, str. 43 – 45.
 - Albuminy Available online: https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/172755,albuminy (accessed on 30 June 2022).