OCT oka

Lek. Mateusz Babicki

Katedra i Zakład Medycyny Rodzinnej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

OCT oka, czyli optyczna koherentna tomografia dna oka, jest nowoczesnym badaniem wykorzystywanym w okulistyce. Badanie to w sposób nieinwazyjny oraz precyzyjny pozwala dokładnie ocenić narząd wzroku. OCT jest w pełni bezpieczne, a przy użyciu odpowiedniej aparatury umożliwia wizualizację konkretnego obszaru oka. Dodatkowo dużą zaletą badania jest jego nieinwazyjność i nierzadko może zastąpić angiografię fluoresceinową, która wymaga dożylnego podania środka kontrastowego.

Badanie OCT wykonuje lekarz okulista. Pacjent nie wymaga specjalnego przygotowania. Jednakże bardzo często lekarz decyduje się na dospojówkowe podanie kropli rozszerzających źrenicę. Efekt będzie widoczny po około 15 – 20 minutach, pacjent może odczuwać pogorszenie ostrości widzenia, światłowstręt – objawy mają charakter przejściowy i mogą utrzymywać się nawet do 4 godzin. W związku z tym warto, aby na badanie nie przyjeżdżać samemu tylko z osobą towarzyszącą, która pomoże później wrócić bezpiecznie do domu. Zabieg ten pozwala na dokładniejsze zobrazowanie struktur oka. Następnie pacjent siada przed aparatem i we wskazanym miejscu umieszcza brodę celem stabilizacji głowy. Koniecznym jest pozostanie w bezruchu. Kolejno lekarz wykonujący badanie nakierowuje wiązkę światła na konkretny obszar oka z zachowaniem odpowiedniej odległości oraz kąta padania. W trakcie badania pacjent zostanie poproszony o patrzenie we wskazanym kierunku. W tym czasie wykonywane są zdjęcia siatkówki, nerwu wzrokowego oraz pozostałych struktur oka co wymaga od pacjenta chwilowego zaprzestania mrugania. Zazwyczaj badanie trwa od kilku do kilkunastu minut. Jest ono w pełnie bezpieczne, nieszkodliwe dla oka dlatego możliwe jest jego wielokrotne powtarzanie.

W ramach OCT oka możliwa jest ocena grubości siatkówki wraz z oceną jej poszczególnych warstw, ocena nerwu wzrokowego oraz włókien nerwowych w jego sąsiedztwie a także ocena plamki. Z uwagi na to OCT jest wykorzystywane w celu monitorowania oraz potwierdzenia zmian:

  • Obrzęk plamki
  • Otwór w plamce
  • Zwyrodnienie plamki żółtej (najczęściej związane z wiekiem - AMD)
  • Ocena zmian cukrzycowych w plamce (makulopatia cukrzycowa)
  • Monitorowanie stanu rogówki, zwłaszcza przed planowanym zabiegiem laserowym
  • Ocena zmian w jaskrze, co umożliwia dobranie skutecznej metody hamującej progresję choroby

Badanie OCT powinno być również wykonywane u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym oraz wysoką krótkowzrocznością.

Z uwagi na charakter badania nie ma przeciwwskazań do jego wykonania. Może być wykonane również u kobiet w ciąży. 
 Badanie OCT jest refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia, a skierowanie można otrzymać od lekarza okulisty, lub lekarz sam je może wykonać. W ramach podstawowej opieki zdrowotnej nie ma możliwości wydania skierowania na badanie OCT. 
 Wynik OCT jest skomplikowany i każdorazowo powinien być analizowany przez profesjonalistę. Wynik najczęściej ma postać kolorowych wydruków z zastosowaniem skali kolor zielony (wartość prawidłowa), kolor żółty (wartość graniczna) oraz kolor czerwony (wartość nieprawidłowa). Przez obszary te przebiega czarna linia, która wskazuje stan obecny oka pacjenta.

OCT oka - najważniejsze informacje

Reasumując badanie OCT stanowi nowoczesną alternatywę dla badań inwazyjnych umożliwiając bardzo dokładne zobrazowanie poszczególnych elementów oka.


Konsultacja: dr hab. n. med. Agnieszka Mastalerz-Migas; prof.UMW

Bibliografia

  1. Okulistyka Po Dyplomie - Angiografia OCT Tarczy Nerwu Wzrokowego Available online: https://podyplomie.pl/okulistyka/32896,angiografia-oct-tarczy-nerwu-wzrokowego (accessed on 16 July 2022).
  2. Polaczek-Krupa, B. Badania OCT Available online: https://okulistyka-jaskra.pl/baza-wiedzy/oct-optyczna-koherentna-tomografia (accessed on 16 July 2022).
  3. Rola OCT i angio-OCT w diagnostyce chorób plamki związanych ze zwiększoną grubością naczyniówki Available online: https://www.mp.pl/okulistyka/ekspert/255119,rola-oct-i-angio-oct-w-diagnostyce-chorob-plamki-zwiazanych-ze-zwiekszona-gruboscia-naczyniowki (accessed on 16 July 2022).