Szacowany czas czytania: 10 minut
Testy COMBO - szybka diagnostyka grypy, COVID-19 i RSV
Pandemia COVID-19, poza licznymi obostrzeniami i utrudnieniami w życiu publicznym, przyniosła za sobą pewne rozwiązania, które stosujemy do dzisiaj. Mowa tu głównie o testach POC (ang. point-of-care), znanych lepiej jako testy COMBO lub testy płytkowe do samodzielnego wykonania. Dzięki nim możemy szybko odpowiedzieć na pytanie, z jaką infekcją mamy do czynienia. Szybkość uzyskiwania wyników i dostępność testów sprawiają, że są one coraz częściej wybierane zarówno przez placówki medyczne, jak i przez samych pacjentów.
Spis treści:
- Czym są testy COMBO – grypa, COVID-19 i RSV?
- Kiedy warto wykonać test COMBO?
- Kiedy zrobić test na grypę i RSV oraz COVID?
- Jak działa test na grypę, RSV, koronawirusa?
- Gdzie można wykonać test COMBO na grypę, COVID-19 i RSV?
- Czy można zrobić test COMBO w domu?
- Czy test COMBO można kupić bez recepty?
- Jak zrobić test COMBO?
- Test COMBO – wyniki. Jak interpretować?
- Co zrobić, gdy test COMBO jest pozytywny?
- Co zrobić, gdy domowy test na COVID jest pozytywny?
- Czy można mieć RSV i grypę jednocześnie?
Czym są testy COMBO – grypa, COVID-19 i RSV?
Testy COMBO to testy do wykrywania zakażenia wirusami SARS-CoV-2, grypy i RSV (wirus syncytialny układu oddechowego). Testy są proste i wygodne w użyciu, pozwalają również na szybką identyfikację zakażenia w warunkach domowych lub w gabinecie lekarza. Nie potrzebujemy żadnego dodatkowego sprzętu – wszystko dostępne jest w zakupionym teście.
Kiedy warto wykonać test COMBO?
Test COMBO warto wykonać w przypadku objawów infekcji, zwłaszcza przebiegających z gorączką, bólem mięśni, bólami głowy i uczuciem ogólnego rozbicia. Szybkie wykrycie infekcji, szczególnie grypy, pozwala na niezwłoczne włączenie leczenia (przy zakażeniu wirusem grypy optymalny czas na rozpoczęcie leczenia to pierwsze 48 godz. od pojawienia się objawów).
Kiedy zrobić test na grypę i RSV oraz COVID?
Musimy pamiętać o wybraniu odpowiedniego momentu wykonania testu. Jeśli mieliśmy kontakt z osobą chorą na grypę, COVID lub RSV i chcemy sprawdzić, czy nie doszło do zakażenia, warto odczekać minimum 48-72 godz. od kontaktu. Gdy wynik testu jest ujemny, ale później pojawiają się objawy, warto powtórzyć test. Jeśli wykonujemy test z powodu aktualnych objawów, zwykle wiarygodne wyniki można uzyskać od razu. Jeżeli jednak objawy są skąpe lub zmieniają się w czasie, warto powtórzyć test po kolejnych 48 godz.
Jak działa test na grypę, RSV, koronawirusa?
Testy COMBO to szybkie testy immunologiczne, które wykrywają obecność wirusów takich jak SARS-CoV-2, RSV czy wirus grypy. Działają na zasadzie reakcji antygenu z przeciwciałem. Antygen wirusa to jego charakterystyczny fragment (np. białko znajdujące się na powierzchni wirusa), który układ odpornościowy potrafi rozpoznać. Jeśli w pobranym materiale (np. z nosa) znajduje się antygen, na płytce testowej pojawia się kolorowa kreska oznaczająca wynik dodatni. Mechanizm działania jest podobny do testu ciążowego.
Gdzie można wykonać test COMBO na grypę, COVID-19 i RSV?
Testy COMBO w kierunku zakażenia COVID/grypa/RSV są dostępne w ramach podstawowej opieki zdrowotnej jako świadczenie gwarantowane. Oznacza to, że każda placówka POZ (lekarz rodzinny) powinna mieć możliwość wykonywania testów – jest to świadczenie nieodpłatne dla pacjenta.
Czy można zrobić test COMBO w domu?
Oczywiście! Ideą szybkich testów immunologicznych jest właśnie dostępność do testowania dla niemal każdego i o każdej porze. W sytuacji podejrzenia infekcji o nieznanym charakterze warto jak najszybciej wykonać test w kierunku najczęstszych zakażeń wirusowych: SARS-CoV-2, grypy czy RSV.
Czy test COMBO można kupić bez recepty?
Tak, testy są dostępne w sprzedaży OTC (ang. over-the-counter), czyli bez recepty – nie tylko w aptece, ale również w niektórych drogeriach i marketach. Kupując test, warto jednak zwrócić uwagę na warunki, w jakich był przechowywany, dlatego zakup testu w aptece wydaje się pewniejszym rozwiązaniem.
Jak zrobić test COMBO?
Szczegółowa instrukcja wykonania testu dołączona jest każdorazowo do opakowania. Znajdziemy w niej dokładne informacje o sposobie pobrania i przygotowaniu materiału do badania, wykonaniu testu i czasie oczekiwania na wynik. Obecnie dostępne na rynku testy COMBO na COVID, grypę i RSV wymagają zazwyczaj pobrania wymazu z nosa (za pomocą zawartej w zestawie wymazówki, przypominającej nieco dłuższy i cieńszy patyczek do czyszczenia uszu), zamoczenia pobranego materiału w dołączonym roztworze oraz zakroplenia kilku kropel na płytkę testową testu COMBO. Czas oczekiwania na wynik to zwykle 10 do 15 min. Na rynku dostępne są także testy, w których przypadku wymaz pobiera się z gardła.
Kluczowym momentem w trakcie wykonywania testu jest pobranie materiału – wymazówka musi znaleźć się na odpowiedniej głębokości nosa/gardła, więc często lepszym wyjściem będzie pobranie wymazu przez inną osobę, a nie przez samego pacjenta. Bezpośrednio przed pobraniem wymazu nie należy jeść, pić, palić papierosów czy wyrobów nikotynopodobnych, żuć gumy ani aplikować leków do nosa/gardła.
Test COMBO – wyniki. Jak interpretować?
W instrukcji dołączonej do testu znajdują się zazwyczaj obrazkowe wskazówki, jaki wynik testu wskazuje na jakie zakażenie. Za dodatni wynik testu uznawane jest pojawienie się dodatkowej kreski w oznaczonym miejscu. Warto dodać, że kolor i grubość kreski nie mają większego znaczenia. Każdą zauważalną kreskę uznajemy za wynik dodatni – obecność zakażenia.
Co zrobić, gdy test COMBO jest pozytywny?
Zdecydowanie nie należy wpadać w panikę – właściwe rozpoznanie infekcji to bardzo cenna informacja, z którą trzeba się zgłosić do lekarza rodzinnego (POZ). W zależności od rodzaju rozpoznanego schorzenia oraz indywidualnej sytuacji zdrowotnej pacjenta (choroby współistniejące, zaburzenia odporności, sytuacja rodzinna, alergie) lekarz dobierze odpowiedni sposób postępowania i włączy leki. Zaleci też, ile czasu chory powinien pozostać w domu – dla swojego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa innych osób.
Co zrobić, gdy domowy test na COVID jest pozytywny?
W przypadku rozpoznania COVID-19 zwykle zalecane jest postępowanie objawowe, to znaczy stosowanie leków ukierunkowanych na konkretne symptomy infekcji: gorączkę, bóle mięśniowe, bóle głowy, ból gardła, katar czy kaszel. W razie nasilonych objawów warto skonsultować się z lekarzem. Aktualnie w Polsce nie obowiązuje już izolacja ani kwarantanna dla osób zakażonych SARS-CoV-2 lub z kontaktu z osobą chorą na COVID-19.
Czy można mieć RSV i grypę jednocześnie?
Zdarza się, że na płytce testowej, w polach odpowiadających poszczególnym wirusom, pojawia się więcej niż jedna kreska. Tak, niestety każde z zakażeń badanych za pomocą testu może współistnieć z innym – choć są to rzadkie sytuacje. Zakażenia mają wówczas cięższy i bardziej objawowy przebieg niż pojedyncze infekcje.
Warto też pamiętać, że ujemny wynik testu nie wyklucza zakażenia z całkowitą pewnością. Na fałszywie ujemny wynik mogą wpłynąć różne czynniki – nieprawidłowe (np. zbyt płytkie) pobranie wymazu czy zbyt wczesna faza infekcji.
Piśmiennictwo:
- Jassam N, Barth J, Allgar V i wsp. Evaluation of the MP Rapid 2019-NCOV IgM/IgG combo POCT test vs. an established platform-based method. Ann Clin Biochem 2021; 58(4): 305–310.
- Sybilski AJ, Mastalerz-Migas A, Jackowska T i wsp. Rekomendacje postępowania w grypie u dzieci – KOMPAS GRYPA 23/24. Aktualizacja na sezon 2023/2024. Pediatr Med Rodz 2023; 19(4): 273–283.
- Wiercińska M. Test combo – grypa, COVID-19, RSV. https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/341149,test-combo-grypa-covid-19-rsv, dostęp: 13.10.2025.