Cynk a odporność
Dlaczego cynk jest potrzebny w organizmie człowieka i co jego ewentualny niedobór może mieć wspólnego z odpornością na zakażenia, w tym infekcje wirusowe? Cynk na odporność – czy chęć ochrony przed częstymi infekcjami to dobry powód, by go suplementować?
Niedobór cynku – częstsze infekcje wirusowe?
Zbyt niskie stężenia cynku w organizmie występuje u ok. 17-20% populacji światowej, przede wszystkim w Afryce i Azji, głównie w krajach rozwijających się [1]. Niedobór cynku może jednak dotyczyć również osób w krajach rozwiniętych – do jego rozwoju predysponują:
- podeszły wiek – niemal 30% osób starszych ma niedobór tego pierwiastka,
- dieta wegetariańska/wegańska,
- przewlekłe biegunki,
- niewydolność nerek,
- choroby przewlekłe, takie jak marskość wątroby czy nieswoiste zapalenia jelit [1,2].
Cynk bierze udział w prawidłowym działaniu układu odpornościowego oraz odpowiedzi na stres oksydacyjny w organizmie [2]. Przypuszcza się, że jego niedobór u osób starszych może predysponować do rozwoju reumatoidalnego zapalenia stawów, cukrzycy, miażdżycy czy pogarszać funkcjonowanie kognitywne [2]. Co ważne, zbyt niskie stężenie tego pierwiastka w ustroju osłabia układ immunologiczny (odpornościowy), czyniąc organizm bardziej podatnym np. na infekcje wirusowe, w tym grypę [1].
Cynk a układ odpornościowy
W jaki sposób jednak cynk wpływa na odporność? Stwierdzono, że ten mikroelement:
- wykazuje bezpośrednie działanie przeciwwirusowe (np. na wirusa grypy),
- wpływa na odpowiedź odpornościową organizmu (zarówno wrodzoną, jak i nabytą, humoralną – związaną z produkcją przeciwciał) [1].
Prawidłowe stężenie cynku warunkuje przebieg procesu wytwarzania, dojrzewania i różnicowania komórek układu odpornościwego [2]. Odpowiada ono również za tzw. wewnątrzkomórkową odpowiedź na patogeny (np. hamuje rozwój bakterii z rodzaju Mycobacterium w makrofagach), produkcję cytokin oraz funkcjonowanie limfocytów T i B [2].
Właściwości przeciwwirusowe cynku zależą z kolei od rodzaju wirusa [1]. Badania in vitro pokazały, że jony cynku hamują replikację wirusa grypy, wirusa RSV (respiratory syndrome virus), a także wirusów z rodzaju Herpes: HSV-1 i HSV-2 oraz w inaktywują wirusa wywołującego ospę wietrzną [1]. Chociaż wykazano korzystny wpływ suplementacji cynku na przebieg grypy czy przeziębienia, to potrzebne są dalsze badania, by to potwierdzić [1,3].
Zobacz także: